Gljivica ispušta afrodizijak zbog kojeg mužjaci žele da se pare s mrtvim ženkama
Naučnici su nedavno otkrili da patogena gljivica Entomophthora muscae ulaže neverovatan napor da iskoristi seksualne nagone kućnih muva. Naime, izgleda da je sposobna utjecati na njihov mozak putem snažnog afrodizijaka koji raspiruje plamen požude kod zdravih mužjaka.Muve zbog njenog delovanja imaju veći polni nagon prema suprotnom polu, bilo da je ženka živa ili ne; što ponekad znači da sleću na mrtva tela puna gljivinih spora, piše Science Alert.
Ekolog Andreas Naundrup i kolege sa Univerziteta Kopenhagen sproveli su niz eksperimenata u kojima su mužjacima ponudili izbor između zaraženih i neinficiranih mrtvih ženki. Iako je broj sletanja na tela zaraženih i nezaraženih ženki bio podjednak, imali su veću sklonost parenju, odnosno veći broj pokušaja, ako se blizu nalazila inficirana mrtva ženka u kasnoj fazi otpuštanja spora.Gotovo tri četvrtine mužjaka izloženih inficiranim ženkama u kasnoj fazi otpuštanja spora se njima zarazilo, u poređenju sa 15 posto mužjaka koji su se pokušali pariti s leševima u ranoj fazi sporulacije.
Istraživači su zatim analizirali reakcije antena mužjaka muva na jedinjenja koja okružuju žive muve, neinficirane leševe i zaražene mrtve ženke u kasnoj fazi otpuštanja spora. Pokazalo se da su poslednje bile najatraktivnije.Naundrup je želeo da proveri kako mužjaci reaguju na same spore. Stavio je četiri muške muve u malu komoru u kojoj su bile dve zdelice. U svakoj zdelice, koja je na poklopcu imala ulaz taman za veličinu muve, nalazio se komad papira. U jednoj zdelici papir je bio posut sporama gljivica, a u drugoj ne. Tokom ogleda su sve četiri muve 43 puta sletele na papir sa sporama i 17 puta na papir bez spora.
Kada su uporedili hemikalije u ranoj fazi sporulacije, kasnoj fazi sporulacije i kod nezaraženih muha, otkrili su poseban hemijski profil dugolančanih alkohola i estera koji na mužjake muva deluje kao afrodizijak.Zatim analizirali jedinjenja E. muscae i ustanovili da ova gljiva tokom sporulacije u kasnoj fazi ispušta ključne enzime za koje je poznato da proizvode ova jedinjenja.Nakon što spora dođe do prikladnog domaćina, iz nje raste sistem micelija koji seže u deo mozga koji kontroliše kretanje. Gljivica zatim manipuliše muvom i tera je da se kreće prema višim predelima koji su pogodniji za oslobađanje spora, istovremeno je proždirući iznutra i stvarajući nove spore koji na kraju izlaze iz mrtve muve.
Dakle, ova gljivica manipuliše mvhama na dva načina. Putem jednog im ulazi u mozak i tera da se penju na viša područja, a putem drugog privlači zdrave mužjake da joj se približe i tako sami zaraze.
(Izvor Indeks)
