Naučnici sa Univerziteta Vašington u Sent Luisu otkrili su da su ispitanici klinike za poremećaj spavanja, koji su dve noći uzimali „suvoreksant”, čest lek za nesanicu, doživeli lagani pad dva proteina, amiloid-beta i tau, koji se gomilaju kod Alchajmerove bolesti.
Prema najnovijem istraživanju, korišćenje određenih tableta za spavanje može smanjiti gomilanje proteina ključnih za nstanak Alchajmerove bolesti. Naučnici sa Univerziteta Vašington u Sent Luisu otkrili su da su ispitanici klinike za poremećaj spavanja, koji su dve noći uzimali „suvoreksant” (suvorexant), čest lek za nesanicu, doživeli lagani pad dva proteina, amiloid-beta i tau, koji se gomilaju kod Alchajmerove bolesti.
Iako je reč o kratkotrajnoj studiji, koja uključuje malu grupu zdravih odraslih osoba, to je zanimljiv pokazatelj veze između sna i molekularnih markera kod rečenog oboljenja. Naime, poremećaji spavanja mogu biti rani znak ove bolesti koji prethodi drugim simptomima, poput gubitka pamćenja i opadanja kognitivnih funkcija.
Treba napomenuti da je studija trajala samo dve noći i da je učestvovalo 38 sredovečnih ljudi koji nisu pokazivali znakove kognitivnog oštećenja i nisu imali teškoća sa spavanjem.
Kada se pojave prvi simptomi, iznosi proteina amiloid-beta gotovo su na vrhuncu i već se stvaraju plakovi koji začepljuju moždane ćelije. Naučnici smatraju da bi se podsticanjem dovoljnog spaanja možda mogao usporiti ili sprečiti nastanak Alchajmerove bolesti, jer se tada usnuli mozak može isprati, odnosno očistiti od ostataka proteina i ostalih otpadnih proizvoda koji su se nakupili tokom dana.
„Mada tablete za spavanje mogu pomoći u tom pogledu, bilo bi preuranjeno da oni koji su zabrinuti zbog Alchajmerove bolesti to protumače kao razlog da počnu uzimati ,suvoreksantʼ svake večeri”, upozorio je neurolog Brendan Lusi iz Centra za medicinu spavanja Univerzuteta Vašington, a prenosi Science Alert.
Treba napomenuti da je studija trajala samo dve noći i da je učestvovalo 38 sredovečnih ljudi koji nisu pokazivali znakove kognitivnog oštećenja i nisu imali teškoća sa spavanjem. Korišćenje tableta za spavanje u dužem razdoblju nije idealno rešenje ni za one koji pate od nesanice, jer se prilično lako postaje zavisan od njih. Dodatno, pilule za spavanje mogu podstaći pojavu faza plitkog, odnosno lakog sna umesto dubokog. To bi moglo biti problematično jer su ranija istraživanja Lusija i kolega pokazala vezu između manje kvalitetnog sna i povišenih iznosa proteina tau i amiloid-beta.
Još nije poznato pomažu li uistinu tablete za spavanje u lečenju simptoma Alchajmerove bolesti. S druge strane, sve je više dokaza koji povezuju poremećaje spavanja s njenim nastankom.
U toku najnovijeg istraživanja naučnici su hteli vide može li bolji san pomoću tableta za spavanje smanjiti količine proteina tau i amiloid-beta u cerebrospinalnoj tečnosti koja ispunjava prostor oko mozga i kičmene moždine. Pređašnja istraživanja su pokazala da, čak, samo jedna noć lošeg sna može uzrokovati porast proteina amiloid-beta.
Grupa dobrovoljaca od 45 do 65 godina uzela je jednu od dve doze „suvoreksanta” ili placebo pilulu, a naučnici su svaka dva sata u toku 36 sati dok su učesnnici spavali i sledećeg dana i noći prikupljati uzorke njihove cerebrospinalne tekućine. Iako među ispitanicima nije bilo razlike u obrascima spavanja, kod onih koji su uzeli „suvoreksant” zabeleženo je smanjenje proteina amiloid-beta za 10 do 20 posto. Veća doza „suvoreksanta” je, takođe, trenutno smanjila iznoe modifikovanog oblika proteina tau. No ovaj učinak bio je vidljiv samo kod nekih oblika taua, a koncentracije tog proteina porasle su u toku 24 sata od uzimanja tablete za spavanje.
„Ako možete smanjiti tau fosforilaciju, potencijalno bi bilo manje stvaranja zapetljanja i manje smrti neurona”, objašnjava Brendan Lusi. Šta tačno uzrokuje Alchajmerovu bolest? Treba napomenuti da naučnici preispituju vodeću teoriju nastanka ovog oboljenja, prema kojoj je abnormalno nakupljanje proteina pokreće, s obzirom na to da iz višedecenijskih istraživanja tretmana za snižavanje količine amiloida nisu proizašli nijedan lek ili terapija koji su sprečili ili usporili nastanak te bolesti.
Dakle, još nije poznato pomažu li uistinu tablete za spavanje u lečenju simptoma Alchajmerove bolesti. S druge strane, sve je više dokaza koji povezuju poremećaje spavanja s njenim nastankom.
(Indeks)
