Američka svemirska agencija NASA razmatra izgradnju cevovoda za transport kiseonika do različitih lokacija na južnom polu Meseca da bi se zadovoljile potrebe nadolazećih misija iz programa Artemis.Razmatranje je pokrenuto nakon što je Piter Kareri, šef kompanije Lunar Resources Inc. detaljno objasnio probleme postojećih planova koji se odnose na transport pomoću rovera. On je svoj predlog priložio Innovative Advanced Concepts (NIAC)programu i bio među 14 istraživačkih timova koji su dobili 175.000 dolara za razvoj svojeg koncepta.
Predloženi lunarni cevovod, nazvan Lunar South Pole Oxygen Pipeline (LSPOP),povezao bi se s centrom za vađenje lunarnog leda na južnom polu. SAD, Kina i Rusija žele lunarni južni pol jer sadrži ogromne količine leda i drugih resursa ispod površine. Taj led će činiti ključni deo Nasinih planova za uspostavljanje trajnog ljudskog prisustva, jer se može vaditi i pretvarati u pijaću vodu i kiseonik koji se može koristiti za disanje, a i kao raketno gorivo.
Kareti je kazao da trenutni napori za ekstrakciju kiseonika podrazumevaju flaširanje u rezervoare za komprimovani gas ili njegovo skladištenje spremnicima.Oba procesa iziskuju transport spremnika do različitih postrojenja da se kiseonik upotrebljava. Prevoz roverima troši više energije nego proces ekstrakcije, a smatra se najskupljim s obzirom na velike udaljenosti između područja ekstrakcije i ljudskog staništa ili postrojenja za likvefakciju.Drugim rečima, NASA planira da skladišt led u kriogenim spremnicima pod pritiskom i da ga transportuje lunarnim roverima. Verovatno bi morali transportovati led u područje bliže ekvatoru jer će lunarnim staništima biti potrebna dodatna sunčeva svetlost koju ta oblst ima.
S druge strane, Karerijev koncept bi omogućio stalan pristup kiseoniku stanovnicima Meseca, a drastično bi se smanjili troškovi povezani s transportom. Za razliku od cevovoda na Zemlji, curenje na Mesecu ne bi zagađivalo. Umesto toga bi kiseonik jednostavno nestao u svemiru jer Mesec nema atmosferu.Biće testirano nekoliko različitih cevovoda, a počeće se od koncepta dugog 5 kilometara. Ako NASA odobri cevovod, on bi se gradio u segmentima na Mesecu prije nego se u sastavi u puno dužini. U proizvodnji bi se verovatno koristio aluminijum kojeg ima u izobilju na lunarnom južnom polu.
(Kliks)
