Što ako se na rubu Sunčevog sistema ne skriva tajanstvena deveta planeta, već nešto još čudnije?
Mnogi naučnici zbog snažnog izvora gravitacije koji se nalazi na rubu našeg Sunčevog sistema pretpostavljaju da se tamo skriva masivna planeta, koja je dobila popularni naziv Planeta 9. No, neki astronomi smatraju da bi uzrok pomenutim gravitacijskim poremećajima mogao biti nešto još egzotičnije.
S obzirom na to da nakon potrage koja traje već godinama još iza orbite Neptuna nije pronađena dodatna planeta koji kruži oko Sunca, stručnjaci su bili primorani razmotriti jednu radikalnu hipotezu – možda Planeta 9 nije planeta, već mala crna rupa koju bismo mogli detektovati pomoću teoretskog zračenja koje se emituje s njenog ruba, odnosno takozvanog Hokingovog zračenja.Hokingovo zračenje je oblik zračenja koje hipotetski ispuštaju crne rupe zbog kvantnomehaničkih fenomena u blizini horizonta događaja. Dobilo je ime prema britanskom fizičaru Stivenu Hokingu, koji je još 1974. godine teoretski pretpostavio postojanje takve vrste zračenja.
Tajanstvena Planeta 9?
Astronomi već stolećima pomoću varijacija u orbiti planeta predviđaju postojanja novih nebeskih tela. Naime, kada se orbita planete ne podudara s dosadašnjim predviđanjima, treba ažurirati našu fiziku ili pretpostaviti dodatnu planetu, objašnjava astrofizičar Pol M. Sater sa Univerziteta Stoni Bruk i Instituta Flatiron. Primerice, kada naučnicu nisu mogli precizno objasniti Merkurovu orbitu, nakraju je došlo do Ajnštajnove teorije relativnosti. S druge strane, čudna orbita Urana dovela je do otkrića Neptuna.
No, pet godina potrage za tom mističnom planetom nije urodilo plodom. Ako Planeta 9 doista postoji, to znači da joj je orbita toliko udaljena od Sunca da je ne možemo uočiti trenutnom tehnologijom.
Astronomi su 2016. proučavali niz jako udaljenih tela u Sunčevom sistemu koja se nazivaju transneptunski objekti (transneptunsko telo, TNO). Radi se o nebeskim telima u Sunčevom sistemu, koja se nalaze dalje od Neptuna, u Kajperovom pojasu, a ostaci su formiranja Sunčevog sistema. Primetili su da nekoliko TNO-a ima neobično bliske orbite koje se međusobno poravnavaju. Verovatnoća slučajnog nastanka takve konstrukcije orbita je manja od 1%, zbog čega su astronomi posumnjali da se tamo krije masivna planeta, veća od Neptuna. Nazvali su je Planeta 9 ili Planeta iks (X), a smatraju da bi njena gravitacija mogla uzrokovati zbijene orbite TNO-a.
No, pet godina potrage za tom mističnom planetom nije urodilo plodom. Ako Planeta 9 doista postoji, to znači da joj je orbita toliko udaljena od Sunca da je ne možemo uočiti trenutnom tehnologijom.
Astronomi su nakon neuspešnog traganja za Planetom iks predložili alternativnu hipotezu. Možda se uopšte ne radi o planeti, već o maloj crnoj rupi.Male crne rupe (male ovde znači mase planete) jesu objekti koji su vrlo zanimljivi astronomima. Sve crne rupe za koje znamo u svemiru potiču iz smrti masivnih zvezda. A budući da su samo najmasivnije zvezde dovoljno velike da na kraju svog života stvore crnu rupu, one mogu iza sebe ostaviti samo one crne rupe s masom koja je najmanje 5 puta veća od Sunčeve.
No postoji mogućnost da oko nas postoje manje crne rupe, koje su nastale u ekstremnim uslovima ranog svemira. Kosmološka posmatranja isključila su većinu modela iskonskog stvaranja crne rupe, uz nekoliko izuzetaka – poput crnih rupa veličine planete.Dakle, ako naučnici mogu potvrditi da mala crna rupa kruži oko Sunca, to bi moglo pružiti intrigantan pogled na jednu od najvećih misterija moderne kosmologije.
Rupa veličine grejpa
I da se takvih crnih rupa ne bi trebalo previše da plašimo. Primordijalne crne rupe imaju mnogo manju masu od onih koje su nastale urušavanjem velikih zvezda, piše Live Science. „Crna rupa te mase ne bi bila nešto posebno. Ako ima masu deset puta veću od Zemljine, njen horizont događaja bio bi malen, otprilike veličine grejpa. Ali gravitacija je gravitacija. Kad bi se takva crna rupa našla u našem Sunčevom sustavu, orbitirala bi oko Sunca poput planeta i privukla bi patuljaste planete i asteroide, baš kao što bi to učinila hipotetska Planeta 9. Naime, nije moguće razlikovati učinke gravitacije planeta od učinka gravitacije primordijalne crne rupe slične mase”, rekao je fizičar Džejms Anvin sa Univerziteta Čikago.
Iako su pređašnja istraživanja pokazala da bi njeno zračenje bilo preslabo za detektovanje sa Zemlje, novo istraživanje objavljeno u januaru ove godine ustanovilo je da bi to zračenje možda mogle detektovati svemirske letelice.
Sedamdesetih godina prošlog veka poznati fizičar Stiven Hoking teoretski je pretpostavio da crne rupe nisu baš 100% crne. Zbog složene interakcije između gravitacije i kvantnih sila na horizontu događaja ili rubu crne rupe, one mogu emitovati slabo zračenje.Radi se stvarno o slabom zračenju. Crna rupa mase Sunca bi svake godine emitovala samo jedan foton, što bi bilo jako teško detektovati. No, ako na rubu Sunčevog sistema postoji omanja crna rupa (poput, recimo, Planete 9), ona bi mogla biti pristupačnija.
Iako su pređašnja istraživanja pokazala da bi njeno zračenje bilo preslabo za detektovanje sa Zemlje, novo istraživanje objavljeno u januaru ove godine ustanovilo je da bi to zračenje možda mogle detektovati svemirske leelice.
Problem je što je to zračenje preslabo za detekciju, osim ako mu se dovoljno ne približimo. Kada bi naučnici mogli s većom pouzdanošću utvrditi mesto hipotetičke Planete 9, svemirska letelica mogla bi prići dovoljno blizu horizonta događaja da izmeri Hokingovo zračenje.
Astrofizičar Sater smatra da se ne radi o nemogućoj misiji. Istina, ona bi bila skupa i dugotrajna, ali svemirske agencije su već izvele slične pothvate. Dakle, u tehnološkom smislu smo već sada sposobni dizajnirati letelicu koja bi mogla istražiti rub našeg Sunčevog sistema, kako bismo saznali skriva li se tamo primordijalna crna rupa.Sater kaže da bi se takva misija isplatila. Zamislite da otkrijemo da se na rubu našeg Sunčevog sistema nalazi takav fascinantan objekt kao što je crna rupa?
(Izvor Indeks)
