Ogromni krateri, od kojih su neki toliki da u njih može da stane ceo gradski blok s nekoliko šestospratnica, otvorili su se na dnu mora kod Arktika.Smrznuto morsko dno u ovom udaljenom delu Arktika do sada je bilo skriveno od naučnika i tek nedavno je postalo dostupno brodovima istraživača kada se smanjila površina leda, piše Live Science.Naučnici su sada istraživali ovo područje uz pomoć sonara na brodovima i podvodnih dronova i načinili batimetrijsku mapu visoke rezolucije.Geolog Čarli Pol, jedan od vođa naučnog tima, čija je studija objavljena u časopisu američke Nacionalne akademije nauka, kaže da se Arktik zagreva brže od bilo kog drugog dela na Zemlji, ali da su otvori na morskom dnu rezultat dugoročnog klimatskog ciklusa smena glacijalnog i interglacijalnog doba (ledenog i toplijeg perioda)
Naučnici su na dnu Boforovog mora, na oko 180 kilometara od kanadske obale, uočili neuobičajeno neravan teren dug 95 kilometara. Taj deo morskog dna je nekada označavao ivicu pleistocenskog permafrosta tokom poslednjeg ledenog doba. Naučnici su se pitali šta uzrokuje neravnu prirodu okeanskog dna.Proučavanjem morskog dna pomouć sonara i podvodnog drona uočili su da su neki krateri dugački čak 225 metara, široki 95 i duboki 28 metara.Naučnici veruju da se okrugli krateri formiraju tako što postepeno zagrevanje otapa permafrost ispod arktičkog leda, pa područja koja su nekada bila popunjena čvrstim, smrznutim tlom, postaju tečna. Tada materijali na površini propadaju u praznine popunjene tečnošću, što se događa s prekidima tokom protoka vremena.
U nekim oblastima, gde je ispuštanje ove tople podzemne vode ograničenije, morska voda na dnu ostaje dovoljno hladna da se svaka podzemna voda koja procuri ponovo zamrzne kada dospe u sedimente blizu površine. Taj smrznuti sediment se širi, uzdižući se i formirajući male kupaste izbočine. Ove smrznute izbočine, ispresecane kraterima, odgovorne su za neobičan reljef morskog dna.Istraživači su utvrdili da se krateri vremenom šire, što pokazuje da se radi o procesu koji je u toku.
(Izvor Sputnjik)
