Grobnica ispod humke, iskopana u Sibiru, sadrži ostatke 50 ljudi i brojne nalaze. Pogrebna praksa i artefakti podsećaju na Skite.
Do otkrića je došlo slučajno prilikom uklanjanja zemlje za novo groblje. Radnici su naišli na staro groblje, koje pripada neidentifikovanoj kulturi, piše list „Haarec”.Ispostavilo se da je brdo, zapravo, drevna grobna humka, prečnika 30 metara i stara oko 2.000 godina.
Nažalost, radovi su je uništili. Srećom preostao je veliki deo unutrašnjosti grobnice. Arheolozi sa Sibirskog federalnog univerziteta, predvođeni dr Dimitrijem Vinogradovim, istražuju je od 2021. godine. Otkrili su da ona sadrži posmrtne ostatke najmanje 50 ljudi, pored kojih se nalaze brojni artefakti.
Zanimljivo je to da je reč lokalitetu koji pripada ranije nepoznatoj kulturi „skitskog tipa”. Međutim, evroazijski stepski pojas, sve do severoistočne Kine, bio je dom brojnih konjaničkih nomadskih i polunomadskih arheoloških kultura koje ruska arheološka škola naziva skitskim.Skiti su bili drevni istočnoiranski nomadski narod i dobri jahači. Migrirali su iz centralne Azije u pontsku stepu u današnjoj Ukrajini i južnoj Rusiji (otprilike od 7. veka pre do 3. veka pre nove ere).
Porodična grobnica je zapečaćena i zapaljena
Glavni razlog zbog kojeg se grobnica povezuje sa „nepoznatom skitskom kulturom” jeste taj što se izraz Skit ne odnosi ni na jednu stvar. Vinogradov je objasnio da se termin Skit odnosi na trijadu arheoloških karakteristika gvozdenog doba. To su određeni stilovi bronzanog oružja; konjska oprema za jahanje i umetnost koja prikazuje stvarne i mitske životinje – uglavnom jelene, divlje mačke, ptice grabljivice i mitske beloglave.
Pokojnici su postavljeni u veliku pravougaonu jamu, obloženu drvetom i pokrivkom od brezove kore. Verovatno je grobnica imala drveni krov, ali je on uništen tokom skidanja zemlje za novo groblje.Sa pokojnicima su zakopane perle, bronzane ploče, minijaturni simbolični bronzani bodeži, bojne sekire, noževi, ogledala, igle i keramičke posude. Najvažnije je otkriće ploče koja prikazuje jelena, što je popularni motiv u sibirskoj skitskoj umetnosti.
Ploča koja prikazuje jelena
Istraživači veruju da je ovo mesto generacijama služilo kao porodična grobnica, nakon čega je zapečaćeno i zapaljeno. To potkrepljuje promena boje zemljište, ukazujujući da je bilo podložno jakoj toploti. Grob bi bio prekriven zemljom da bi nastao kurgan (grobna humka), kako ga zovu stepki narodi.
Artefakti pronađeni u grobnici
Na osnovu nalaza, dr Vinogradov i njegov tim veruju da grobnica pripada tranzicionoj kulturi koju nazivaju tezinska. Prvi je to predložio pokojni arheolog i istoričar Mihail Grjaznov, na osnovu arheološkog nalazišta na obalama reke Tes u Minusinskombasenu. Tenzinska kultura je verovatno nastala na periferiji poznatih teritorija Tagarske kulture tokom 2. ili 1. veka pre nove ere.
(Ilustracije Dimitri Vinogradov)
(Sve o arheologiji)
