Jedan od najčešćih ekstrema koje možemo očekivati, osobito u ovom delu sveta, jesu velike vrućine.Na delu su vremenski ekstremi kakve klimatolozi najavljuju u svetu koji se zagreva.
Toplotni talas s neuobičajeno visokim temperaturama za jun u Evropi, razorni tornado u Češkoj, nevreme s obilnom gradom u Požegi, ekstremne vrućine u SAD, Kanadi i Sibiru, s temperaturama koje se mestimično približavaju pedesetom Celzijusovom stepenu jasni su znaci da su na delu vremenski ekstremi kakve klimatolozi najavljuju u svetu koji se zagreva.
Je li to uobičajeno za leto?
Mnogi će reći da tu nema ništa neuobičajeno. U junu je znalo biti velikih vrućina, pa i olujnog nevremena i grada. Potvrdiće to, čak, i klimatolozi. Ne može se svaki ekstremni događaj pripisati globalnom otopljenju. Međutim, stotine klimatoloških i meteoroloških studija pokazuju da u ovoj priči postoje jasni trendovi i da se mnogi ekstremni događaji mogu pripisati klimatskim promenama.
Kako to pojednostavljeno tumače klimatolozi, s globalnim otopljenjem atmosfera postaje sve toplija. U toplijem vazdhu, baš kao u zagrejanoj kuhinji, može se zadržati veća količina vlage nego u hladnom. A veća količina vlage u atmosferi podrazumeva veću količinu kinetičke energije koja se može osloboditi u izraženim ekstremima.Jedan od najčešćih ekstrema koje možemo očekivati, osobito u ovom delu sveta, jesu velike vrućine (grafikon dole).
Stotine studija na karti
Ti trendovi i pripisivanja ekstremnih događaja sjajno su predstavljeni na interaktivnoj karti objavljenoj na stranici CarbonBrief (dole).
Kako ističe stranica, početkom dvehiljaditih pojavilo se novo područje klimatskih nauka, koje je počelo da istražuje ljudski uticaj na pojavu ekstremnih vremenskih uslova, poput poplava, vrućina, suša i oluja. Nazvano „atribucija ekstremnih događaja”, dobilo je snažan zamah ne samo u svetu nauke već i u medijima i u javnosti, jer je reč o istraživanjima koja imaju moć povezivanja naizgled apstraktnih koncepata klimatskih promena s posebnim i opipljivim vremenskim iskustvima.
Naučnici iz tog područja do danas su objavili više od 350 recenziranih studija koje su analizirale vremenske ekstreme širom sveta, od vrućina u Švedskoj i suša u Južnoj Africi do poplava u Bangladešu i uragana na Karibima. Rezultat je sve veći broj dokaza da ljudske aktivnosti povećavaju rizik od nekih vrsta ekstremnih vremenskih prilika, posebno onih povezanih s vrućinom.
Šta su pokazale studije?
U nastojanju da prati razvoj i rezultate istraživanja u tom području, CarbonBrief je svaku do danas objavljenu studiju ekstremnih vremenskih prilika zabeležio na svojoj interaktivnoj karti (gore).Analiza koju su napravili autori pokazala je sledeće:
● Utvrđeno je da je 70% od 405 ekstremnih vremenskih događaja i trendova obuhvaćenih kartom učestalije ili žešće zbog klimatskih promena uzrokovanih čovekom;
● 9% događaja ili trendova postalo je manje verovatnim ili manje ozbiljnima zbog klimatskih promena;
● Iz toga proizlazi da su ljudi uticali na 79% svih klimatskih događaja u kojima je došlo do nekih promena; preostalih 21% događaja i trendova nije pokazalo uočljiv ljudski uticaj ili su bili neuverljivi;
● Od 122 studije koje su proučavale ekstremne vrućine širom sveta, 92% je utvrdilo da su ih klimatske promene učinile verovatnijim ili ozbiljnijim;
● Od 81 studije koje se bave kišama ili poplavama, 58% je utvrdilo da je ljudska aktivnost događaje učinila verovatnijim ili težim; od 69 istraživanja suša, 65% je potvrdilo ljudski uticaj.
Stranica CarbonBrief ističe da je tekst prvi put objavljen u julu 2017. i da je sadašnji četvrta ažurirana verzija koja uključuje u međuvremenu objavljene nove studije.Cilj karte je da služi kao prezentacija razvoja polja „pripisivanja ekstremnih događaja” klimatskim promenama.
(Izvor Indeks)
