Josif Pančić bio je rektor Velike škole, poslanik i potpredsednik Skupštine Srbije, predsednik Srpskog učenog društva, član Državnog saveta, upravnik rezervne vojne bolnice Srpskog društva Crvenog krsta. Bio je prvi predsednik Srpske kraljevske akademije, današnje SANU.
Na današnji dan rođen je Josif Pančić, lekar i botaničar koji se smatra ocem srpske botanike, i prvi predsednik Srpske kraljevske akademije, današnje SANU. Njegovo zaveštanje se, između ostalog, meri i otkrićem endemične vrste četinara na Balkanu, Pančićeve omorike. Najviši vrh Kopaonika nosi njegovo ime.Pančić je rođen u selu Ugrini kod Bribira, u Vinodolu, 17. aprila 1814. godine, kao četvrto dete majke Margarite i oca Pavla. Osnovnu školu učio je u Gospiću u Lici, kod svog strica koji je o njemu brinuo, a gimnaziju u Rijeci.
Iz Rijeke je 1830. prešao u Zagreb, i upisao visoku školu Regia Academica Scientiarum, na kojoj je diplomirao filozofiju. Do tada je već govorio latinski, na kom je i slušao nastavu, ali i nemački, engleski, italijanski, francuski i španski jezik, koje je sam naučio.Po diplomiranju se zaputio u Peštu, gde je upisao Medicinski fakultet, na kome se u to vreme održavala i nastava iz prirodnih nauka, koje su bila Josifova prva ljubav. Postao je doktor medicine 7. septembra 1842. godine, izradivši tezu Taxilogia botanica. U Pešti je naučio i mađarski jezik.
Nakon što se suočio sa neizvesnošću lekarskog života – imao je malo pacijenata, i uglavnom siromašnih – neko vreme je živeo od podučavanja dece, sve vreme istražujući i upoznajući floru Banata, u kojem je bio lociran.Put i potraga za poslom su ga vodili od Like preko Beča, gde je upoznao Vuka Karadžića, koji ga je savetovao da dođe u Srbiju i potraži posao lekara, na njegovu preporuku. Međutim, Vuk je u to vreme imao puno političkih neprijatelja u Srbiji, i njegova reč nije mnogo pomogla Pančiću.
Kada je 1847. konačno dobio lekarsko nameštanje u Jagodini, imao je priliku da upozna prirodu i ovog dela zemlje. Krajem godine se preselio u Kragujevac, gde je postao okružni fizikus. Uskoro je zatražio i srpsko državljanstvo, koje je dobio sedam godina kasnije.Nakon što je istraživao Avalu i okolinu Beograda, zbog novog posla je imao priliku da obiđe Šumadiju. Popeo je planine Rtanj, Ozren, Crni vrh, a tokom svojih putovanja i Karpare i Velebit.Ispitivao je lekovitost Bukovičke, Aleksinačke i mnogih drugih banja, i postao neprikosnoveni poznavalac srpske flore.
Picea omorika
Prvi put je posetio planinu Kopaonik 1851. godine, u koju se zaljubio. Posebno je voleo njegov vrh, jer je, kako je rekao, odatle mogao da vidi celu Srbiju.U januaru 1849. godine se venčao sa svojom izabranicom, Ljudmilom, u pravoslavnoj crkvi u Ćupriji.Kako je važio za najboljeg poznavaoca flore Srbije, 1854. godine je postao redovni profesor u Liceju, prvoj višoj školi u Srbiji. Osim botanike, predavao je zoologiju, mineralogiju, geologiju i agronomiju.Svoj herbarijum je 1860. dao Velikoj školi, a on se danas čuva u Botaničkoj bašti u Beogradu, koja je bila zamisao i delo ovog naučnika.
Ramonda nathaliae
Josif Pančić bio je rektor Velike škole, poslanik i potpredsednik Skupštine Srbije, predsednik Srpskog učenog društva, član Državnog saveta, upravnik rezervne vojne bolnice Srpskog društva Crvenog krsta. Bio je prvi predsednik Srpske kraljevske akademije, današnje SANU. Pančić je 1855. prvi put čuo da u Zapadnoj Srbiji postoji posebna vrsta četinara – omorika. Deset godina kasnije, došao je u posed dve njene grane. Trebalo je da prođe još deset godina da na planini Tari, u zaseoku Đurići, 1. avgusta 1877. pronađe do tada nepoznati četinar, koji je po njemu dobio ime – Pančićeva omorika (Picea omorika).
Tokom svoga višegodišnjeg rada otkrio je 102 i opisao oko 2.500 biljnih vrsta. Među njima je i Natalijina ramonda. Preminuo je 8. marta 1888. godine u Beogradu. Njegove posmrtne ostatke su 1951. SANU i planinari Srbije preneli u mauzolej na vrhu njegovog voljenog Kopaonika, i ostvarili naučnikovu želju da tamo bude sahranjen. Od tada, vrh ove planine nosi ime Pančićev vrh.
(Izvor RTS)
