Sjedinjene Američke Države, Kina, Rusija, Brazil i Indija predstavljaju države koje su svojim aktivnostima u sektorima fosilnih goriva i korišćenja zemljišta najviše doprinele klimatskim promenama od 1851. do 2021. godine
Nov naučni rad donosi uvide u listu svetskih zemalja koje su najodgovornije za klimatske promene i koliko iznosi njihovo parče odgovornosti ako se posmatraju emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida.Sjedinjene Američke Države, Kina, Rusija, Brazil i Indija predstavljaju države koje su svojim aktivnostima u sektorima fosilnih goriva i korišćenja zemljišta najviše doprinele klimatskim promenama od 1851. do 2021. godine, otkriva studija, koja je nedavno objavljena u časopisu Scientific Data, piše Klima 101.
Kako pokazuju podaci, skoro polovinu posmatranog porasta temperature kroz istoriju, odnosno 0,74 Celzijusova stepena, uzrokovalo je samo pet zemalja, i to redom: Sjedinjene Američke Države (0,28), Kina (0,2), Rusija (0,1), Brazil (0,08) i Indija (0,08).
Srednja temperatura na Zemlji je od početka industrijske revolucije porasla za 1,1 Celzijusov stepen. Kada bismo izolovali kumulativne emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida, globalno zagrevanje bilo bi nešto veće, oko 1,6 Celzijusa. Važno je naglasiti da istraživači u svoje procene porasta temperature nisu uključili aerosole i sumpor-dioksid koji imaju efekat hlađenja, te bi sveukupno zagrevanje, za koje su odgovorne države, moglo da bude nešto manje.Kako pokazuju podaci, skoro polovinu posmatranog porasta temperature kroz istoriju, odnosno 0,74 Celzijusova stepena, uzrokovalo je samo pet zemalja, i to redom: Sjedinjene Američke Države (0,28), Kina (0,2), Rusija (0,1), Brazil (0,08) i Indija (0,08).
Kada bi se Evropska unija posmatrala kao jedna država, dospela bi na treće mesto najvećih istorijskih zagađivača ispred Rusije, Brazila i Indije. Njene kumulativne emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida izazvale su globalno zagrevanje od 0,17 stepena. Nezanemarljiv doprinos porastu temperature imaju i Nemačka (0,05), Ujedinjeno Kraljevstvo (0,04), Kanada (0,03), Australija (0,02) i Iran (0,02).Kako pokazuju proračuni, veći deo globalnog zagrevanja nastao je usled korišćenja fosilnih goriva i industrije (1,06). Dok je uticaj korišćenja zemljišta skoro duplo manji (0,55).
Međutim, porast temperature koji potiče od fosilnih goriva i korišćenja zemljišta razlikuje se od zemlje do zemlje. Primera radi, u Brazilu je korišćenje zemljište zagrejalo atmosferu tri puta više od fosilnih goriva. Naravno, udeo pojedinačnih država u globalnom zagrevanju, na osnovu navedenih gasova sa efektom staklene bašte, menjao se kroz prethodnih 150 godina kada je reč o industrijalizaciji, dekarbonizaciji i krčenju zemljišta.
Uloga Srbije u globalnom zagrevanju nastalom zbog kumulativnih emisija ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida je veoma mala, ona doprinosi porastu temperature manje od 0,01 Celzijusa, a to ukupno iznosi svega 0,013%.
Najvećim istorijskim zagađivačima naučnici pripisuju i procentualno učešće u porastu temperature, zaključno sa 2021. godinom, koje se kreće u rasponu od 4,77% (Indija) do 17,33% (Sjedinjene Američke Države). Zajedno sa Evropskom unijom, Sjedinjene Američke Države, Kina, Rusija, Indija i Brazil snose 55,77% odgovornosti u posmatranom stepenu globalnog zagrevanja od oko 1,6 Celzijuvova stepena.Ovo je još jedan u nizu naučnih radova koji potvrđuje da su bogate nacije, kada se u obzir uzme šira slika i duži vremenski period, najodgovornije za klimatske promene.
Štetne emisije nekih od zemalja su u međuvremenu možda opale, ali zbog prethodne krivice one treba da predvode čovečanstvo na putu ka neto nultim emisijama da bi smanjile teret koji u svetlu promena klime disproporcionalno pada na siromašne zemlje.Uloga Srbije u globalnom zagrevanju nastalom zbog kumulativnih emisija ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida je veoma mala, ona doprinosi porastu temperature manje od 0,01 Celzijusa, a to ukupno iznosi svega 0,013%.
(N1)
