Naučna studija pokazala kada bi moglo doći do šestog masovnog iščeznuća život sveta na Zemlji.
Klimatski naučnik sa Univerziteta Tohoku u Japanu proverio je dosadašnje podatke o masovnim izumiranjima i ustanovio da sćedeće, verovatno, neće nalikovati na prethodna, barem ne za još nekoliko stotina godina.Naime, prema njegovom istraživanju izgleda da do sledećeg velikog iščeznća živog sveta na Zemlji neće doći tako brzo kako su pokazivale prve procene najgoreg scenarija; što je donekle ohrabrujuće saznanje u moru negativnih vesti o razarajućim klimatskim promenama ili pojavi budućih pandemija. No problem, nažalost, nije tako jednostavan.
Do kraja stoleća temperatura na našoj planeti mogla bi da poraste, čak, 4,4 Celzijusovih stepeni. No nedaća se ne ogleda samo u visini globalnog otopljenja ili zahlađenja. Ključna je brzina kojom se pomenute pojave događaju.
Do sada je bilo pet masovnih izumiranja, odnosno naglog smanjenja broja živih vrsta. U poslednjih 540 miliona godina zabeleženo ih je pet, pri čemu je u relativno kratkom geološkom vremenskom rasponu nestalo oko 50% životinjskih vrsta.Ovi događaji, navode naučnici, često prate klimatske promene, bilo da je reč o ekstremnom zagrevanju ili ekstremnom padu temperature. Uzroci mogu biti razni, od pada asteroida do pojačane vulkanske aktivnosti, piše Science Alert.
Kunio Kaiho (ResearchGate)
Najveće izumiranje do sada dogodilo se pre 250 miliona godina kada je sa lica naše planete izbrisano 96% života u moru i više od tri četvrtine na kopnu. Poslednje se zbilo pre 65 miliona godina, kada su zauvek nestali dinosauri.Kada je klimatolog Kunio Kaiho pokušao da kvantifikuje stabilnost prosjčne Zemljine površinske temperature i biološku raznolikost, otkrio je linearan efekat, odnosno da je opseg izumiranja veći s većom promenom temperature.Ustanovio je da su se prilikom globalnog pada temperature najveća masovna izumiranja dogodila kada su one pale za oko sedam Celzijusovih stepeni, a prilikom globalnog otopljenja, pri zagrevanju od otprilike devet Celzijusovih stepeni. Ovaj porast temperature je, zapravo, bio znatno viši od pređašnjih procena koje su ukazivale na to da bi porast od 5,2 Celzijusovih stepeni rezultirao velikim masovnim izumiranjem u moru, koji je na nivou prethodnih „velikih pet”.
„Globalno zagrevanje od devet stepeni neće se pojaviti u antropocenu barem do 2500. godine, i to u najgorem scenariju”, navodi Kunio Kaiho.Japanski klimatolog ne poriče da već sada zbog klimatskih promena dolazi do izumiranja vrsta na kopnu i u moru; on samo smatra da ona neće uzrokovati iste gubitke kao pređašnjih pet.
„Predviđanje budućeg antropogenog izumiranja korišćenjem samo površinske temperature nije previše precizno jer se uzroci izumiranja razlikuju od uzroka u geološkom vremenu”,
Do kraja stoleća temperatura na našoj planeti mogla bi da poraste, čak, 4,4 Celzijusovih stepeni. No nedaća se ne ogleda samo u visini globalnog otopljenja ili zahlađenja. Ključna je brzina kojom se to događa.Kao što je pomenuto, u najvećem masovnom izumiranju, do kojeg je došlo pre 250 miliona godina, nestalo je oko 95 posto poznatih vrsta. Ceo taj proces trajao je nekih 60.000 godina. No današnje globalno otopljenje se, zahvaljujući emisijama fosilnih goriva, odvija u mnogo kraćem vremenskom razdoblju.
Stoga bi u šestom masovnom izumiranju mogao uginuti ogroman broj vrsta, ne zbog snažnog porasta temperature, nego zbog toga što se promene događaju toliko brzo da se mnoge vrste neće moći da prilagode. Ovu činjenicu priznaje i sam Kunio Kaiho.
„Predviđanje budućeg antropogenog izumiranja korišćenjem samo površinske temperature nije previše precizno jer se uzroci izumiranja razlikuju od uzroka u geološkom vremenu”, objasnio je japanski klimatolog. „Otkrio sam da u linearnom odnosu kopneni kičmenjaci imaju manju toleranciju od morskih na iste događaje globalnog otopljenja, ali da su morske životinje osetljivije na promenu temperature staništa od kopnenih koje mogu potražiti utočište. Do ovakvih situacija bi moglo doći u sledećih sto godina.”
Kako god na to gledali, jasno je da će s klimatskim promenama mnoge vrste biti osuđene na propast. Tačnasrazmera gubitaka i potreban period za najgori scenarij ostaju predmeti rasprave u naučnoj zajednici.Istraživanje pod naslovom Relationship between extinction magnitude and climate change during major marine and terrestrial animal crisesobjavljeno je u časopisu Biogeosciences.
(Indeks)
