Srebrna amajlija (amulet), stara 1.800 godina, otkrivena u grobu u Nemačkoj najstariji je dokaz hrišćanstva severno od Alpa, prema novoj studiji.
Istraživači su do otkrića došli digitalno odmotavši maleni svitak unutar amajlije s neobičnim latinskim natpisom. Ovo bi moglo uticati na razumevanje istoričara kako se hrišćanstvo praktikovalo u ranom Rimskom carstvu. Dugačka samo 3,5 centimetra, amajlija sadrži tanak list srebrne folije koji je čvrsto smotan. Arheolozi su ga pronašli u grobu čoveka koji je umro u razdoblju od 230. do 270. godine i pokopan na groblju u predgrađu Frankfurta. Verovatno nosio amulet na užetu oko vrata, jer je nađen odmah ispod njegove brade.
„Svrha ovih amuleta, takođe poznatih kao filakterije, bila je zaštititi ili izlečiti vlasnike od niza nesreća, poput bolesti, telesnih bolova, neplodnosti ili, čak, demonskih sila. U eri bez naprednog medicinskog znanja, takvi su predmeti bili vitalni izvori utehe i sigurnosti za vas i vaše voljene”, kazala je Tine Rasale, nezavisna biblijska arheološkinja koja nije uključena u studiju, u izjavi za LiveScience. „Lokacija otkrića artefakta je retka, Ove amajlije su se naširoko koristile u kasnoj antici, osobito u istočnom Sredozemlju, a mnogo su ređe u zapadnom rimskom svetu.”
Otkriće uakzuje da su kršćanske ideje počele prodirati u ova područja daleko od ranih središta uspona hrišćanstva. Iako je predmet nađen 2018. godine, stručnjaci Lajbnicovog centra za arheologiju (LEIZA) u Majncu proveli su nekoliko godina konzervirajući ga, restaurirajući i analizirajući pre nego što su svoja saznanja objavili. „Izazov u analizi bio je što je srebrni lim smotan, a nakon otprilike 1.800 godina, naravno, bio je i zgužvan. Koristeći kompjutersku tomografiju (CT), uspeli smo ga skenirati u vrlo visokoj rezoluiji i izraditi trodimenzionalni model”, izjavio je Ivan Kalandra, rukovodilac za snimanje u LEIZA-i.
Virtuelni prikaz u tri dimenzije omogućio je naučnicima da digitalno odmotaju i analiziraju natpis. Zapis od 18 redaka dešifrovao je Markus Šolc, profesor u Institutu za arheološke nauke Univerziteta Gete u Frankfurtu. On je istakao da je neobično što je tekst na latinskom. „Obično su takvi natpisi na bili napisani na grčkom ili jebrejskom”, objasnio je profesor Šolc.
„Frankfurtski natpis” glasi kako sledi (upitnici označavaju područja nesigurnosti): „(U ime?) Svetog Tita. Sveto, sveto, sveto! U ime Isusa Hrista, Sina Božjeg! Gospodar sveta odoleva [snagama?] svim napadima(?)/usrtajima(?). Bog(?) daje ulaz u blagostanje. Neka ovo sredstvo spasenja(?) štiti čoveka koji se predaje volji Gospodina Isusa Hrista, Sina Božjeg, jer pred Isusom Hristom kleči svako koleno: i oni na nebu, i oni na zemlji, i oni pod zemljom, i svaki jezik ispoveda (Isus Hrist)”
Sličan srebrni amulet otkriven je 2023. godine u Bugarskoj. Datiran otprilike u isto vreme, takođe je pronađen u grobu blizu lobanje osobe. Natpis je spominjao arhanđele Mihaila i Gavrila i Hrista čuvara. Stručnjaci koji su proučavali bugarsku amajliju ukazivali su da je ovaj jezik, a i stavljanje u grob, proizašlo iz potrebe ranih hrišćana da prikriju i čuvaju svoju veru. Drugi rani metalni zapisi koji su pronađeni u ranom hrišćanskom svetu često mešaju različite vere, uključujući elemente judaizma i paganstva uz hrišćanstvo. Prema istraživačima, frankfurtski ne spominje nikakvu drugu veru; on je čisto hrišćanski.
„Ovaj primer čini izvanrednim jeste to što je u potpunosti napisan na latinskom i isključivo poziva Isusa Hrista i hrišćanskog boga”, naglasila je Rasalle, što je neobično jer većina amuleta „takođe privlači anđele, demone ili druge natprirodne entitete”. Tekst frankfurtske amajlije je stoga neverovatno važan za proučavaoce ranog hrišćanstva, primetili su istraživači, naročito zato što sadrži najraniji primer određenih fraza, uključujući „Sveti, sveti, sveti!”, što je u hrišćanstvu poznato tek u četvrtom stoleću i rani citat iz Pavlove poslanice Filipljanima. „Ovo zahteva naše razumevanje hristijanizacije zapada i hrišćanski monoteizam na potpuno novoj ravni!”, zaključila je Tine Rasale.
(Ilustracija FacebookMessengerTwitterEmailEmail)
(Kliks)
