Turisti su na plažama u blizini ušća italijanske reke Po minulih dana zabeležili masovan pomor plavih rakova. U pitanju je invazivna vrsta koja je godinama u Jadranskom moru potiskivala autohtone. Tačni uzroci za sada nisu poznati, a naučnici imaju nekoliko hipoteza. Jedan od mogućih jeste promena kvaliteta vode. Zagađenja, uključujući hemijsko, mogu negativno uticati na zdravlje rakova, a ona nisu retkost u pomenutom ušću. Drugi može biti bolest. Populacije rakova visoke gustine podložnije su izbijanju bolesti koje se brzo šire i izazvaju masovne uginuće. Paraziti i patogeni specifični za rakove mogli bi igrati ključnu ulogu u ovom slučaju.
Promene u temperaturi vode, takođe, mogu delovati na rakove. Nagli porast ili pad uzrokuje stres koji smanjuje otpornost na bolesti. Klimatske promene i ekstremni vremenski uslovi sve su češći. Primerice, smatra se da su visoke temperature mora nedavno uzrokovale pomor dagnji u Malostonskom zalivu. Konačno, pomor je mogla uzrokovati anoksija, ili nestašica kiseonika u vodi kao posledica cvetanja morskih algi koje, pak, izazivaju veštačka đubriva što ih iz plodnih ravnica u more donosi Po.
Plavi rakovi (Callinectes sapidus) su izvorno vrsta koja nastanjuje istočne obale SAD. Proteklih decenija pojavili su se u Jadranskom moru i izazvali zabrinutost zbog invazivnog karaktera i pretnje autohtonim vrstama. U Jadranu su prvi put primećeni početkom dvehiljaditih. Smatra se da su stigli balastnim vodama brodova iz Amerike. Brzo razmnožavanje i prilagošavanje različitim staništima omogućili su im naglo širenje duž obale.
Inače, prepoznatljivi su po plavo obojenim kleštima i ovalnom telu. Odrasli mogu dostići u širinu oko 20 centimetara. Najviše vole priobalna područja gde se hrane raznovrsnim plenom, uključujući plodove mora (školjkaše), ribe i biljke. Nalaze se i u morima i u rekama. U rekama pronalaze dovoljno hrane, a u mora se vraćaju nakon parenja. Sposobnost da se prilagode različitim uslovima čini ih vrlo otpornim na promene u okolini. Cenjeni su u kulinarstvu, posebno u zemljama u kojima su autohtoni, poput SAD. U mnogim restoranima i ribarnicama duž američke istočne obale tražena su poslastica.
Plavi rakovi se s autohtonim vrstama nadmeću za hranu, a takođe konzumiraju mlađ lokalnih rakova i školjki. Najviše su ugrožene vrste poput evropskog morskog raka (Carcinus aestuarii) i različiti školjkaši koji čine važan deo lokalnog ekosistema i ribarske industrije. Zbog svega navedenog negativno utiču na ekonomske aktivnosti, posebice na ribarstvo.
(Ilustracija Facebook/Shutterstock)
(Indeks)
