Mont Everest je sa 8.848 metara najviša planina na svetu, no i dalje raste i svake godine je sve viši, tvrde kineski naučnici sa Univerziteta za geonauke u Pekingu koji su upravo objavili studiju u časopisu Nature Geoscience. I dok se „krov sveta” i ostatak Himalaja neumoljivo nastavljaju da rastu 50 miliona godina kada se indijski potkontinent sudario s Evroazijom, sam vrh se povećava više od očekivanog. Naučnici to pripisuju spajanju dva obližnja rečna toka.
Pre 89.000 godina spojili su se vode reka Kosi i Arun, nakon čega je Everest godišnje rastao za 0,2 do 0,5 milimetara i do sada je narastao za 15 do 50 metara. Jin-Geo Dai, jedan od vodećih autora studije, objašnjava to podizanjem kopnene mase na Zemljinoj kori kada se težina površine smanjuje. Zemljina kora, spoljni omotač planete, u stvari pluta na plaštu od vrućeg, polutekućeg stenja. U ovom slučaju spajanje rijek, ili, bolje reći preuzimanje, s obzirom na to da je Kosi pokorila Arun zbpg promene toka reka protokom godina, rezultiralo je ubrzanom erozijom koja je odnosila golemu količinu stenja i zemlje, smanjujući tako težinu područja oko Everesta.
„Kada se težak teret poput leda ili erodirane stene ukloni sa Zemljine kore, tlo koje se nalazi ispod se uzdigne, kao kada se čamac propne u vodi nakon što iskrcamo tovar”, objašnjava Dai. Kada se reka Arun spojila s drugom obližnjom rekom, novi tok je urezao duboki kanjon Arun. Novi rečni tok kleše kanjon, a planina se pritom uzdiže do dva milimetara godišnje. Što se više reke urezuju, gubitak rečnog materijala uzrokuje da se planina uzdiže. Koautor studije i doktorand Adam Smit, sa Univerziteta Koledž u Londonu, ističe da od istog geološkog procesa profitiraju i Everest susedni vrhovi od osam hiljada metara, Makalu i Loce.
(Ilustracija Shutterstock)
(Indeks)
