Drugim rečima, pokazalo se da ono što je dobro za creva koja stare može biti dobro i za mozak koji stari.
Dva jeftina, lako dostupna dodatka ishrani mogu poboljšati pamćenje kod starijih ljudi, pokazalo je novo istraživanje. Studija, objavljena u časopisu Science Advances, sprovedena na blizancima, utvrdila je da svakodnevno konzumiranje dva suplementa, koji se mogu nabaviti bez recepta, istovremeno poboljšava stanje crevne flore, odnosno mikrobiote, i kognitivne sposobnosti. Drugim rečima, pokazalo se da ono što je dobro za creva koja stare može biti dobro i za mozak koji stari.
Sistem za varenje učestvuje u mnogim funkcijama organizma, uključujući imunološki i centralni nervi sistem. Naučnici stoga smatraju da bi ispravno hranjenje bakterija određenim prebioticima i intervencije probioticima i modulacije mikrobioma mogli otvoriti vrata lečenju mnoštva bolesti. Nalazi su posebno zanimljivi jer su u studiji korišćeni isti testovi vizuelnog pamćenja i učenja koji se, inače, upotrebljavaju za otkrivanje ranih znakova Alchajmerove bolesti. U istraživanju je ispitivan učinak dva prebiotika (nesvarljive namirnice s biljnim vlaknima) što pomažu u podsticanjz crevnih mikroba.
Jedan se zove inulin, a to su dijetalna vlakna iz klase fruktana. Drugi se zove fruktooligosaharid (FOS), biljni ugljeni hidrat koji je često u upotrebi kao prirodni niskokalorični zaslađivač. Oba dodatka se u različitim proizvodima mogu nabaviti u brojnim zemljama. Da bi ispitali učinak ovih dodataka ishrani na starenje mozga, istraživači sa Kraljrvskog koledža u Londonu uključili su u studiju 72 osobe, odnosno 36 parova blizanaca starijih od 60 godina. U svakom paru nasumično je jedan učesnik dobio prebiotik u proteinskom prahu, drugi placebo. Studija je bila dvostruko slijepa, što znači da ni liječnici ni blizanci nisu znali tko dobiva što. Rezultati su pokazali da su blizanci koji su uzimali inulin ili FOS tri meseca kasnije postigli više rezultate na kognitivnom testu.
U novoj studiji posebno je zanimljivo to što je pokazala da su suplementi, takođ,r bili povezani s malom promenom u mikrobiotama blizanaca koji su ih uzimali. Na primer, korisne bifidobakterije bile su obilnije kod blizanaca koji su unosili inulin ili FOS. Zašto je istraživanje urađeno na blizancima? Takva ispitivanja imaju važnu ulogu u medicini, osobito kada se želi da se isključe neki genetski ili činioici sredine na ishode studija.
Kada se proučavaju uticaji ishrane na zdravlje, blizanci su najbolji kandidati jer su slični po mnogo čemu – imaju vrlo sličnu genetiku, odrastali su u sličnim uslovima sa istim roditeljima, odlikuju se sličnim kognitivnim sposobnostima i načinima života itd. Zahvaljujući tome lakše je prepoznati da li je za neke registrirane ishode uistinu zaslužan neki faktor u ishrani. Kraljevski koledž, inače, ima najveći registar odraslih blizanaca u Velikoj Britaniji.
Autori u uvodu naučnog rada pišu da su studije ranije pokazale da podsticanje promena u crevnoj mikrobioti može promeniti i fiziologiju mišića i kognitivno ponašanje: „Crevna mikrobiota može igrati ulogu u anaboličkoj otpornosti starijih mišića i u kogniciji”. A Meri Ni , istraživačica gerijatrijske medicine iz iste naučne ustanove dodaje: „Uzbuđeni smo što vidimo ove promene za samo 12 sedmica. Ovo deluje veoma obećavajuće za poboljšanje zdravlja mozga i pamćenja u starijoj populaciji. Razotkrivanje tajni osovine creva i mozga moglo bi ponuditi nove pristupe za duži i zdraviji život.”
Rezultati su posebno svažni zato što je stanovništo širom sveta sve starije. Potpisici naučnog članka ističu da je posledica tog trenda porast prevalencije raznih stanja povezanih sa starenjem i produženje vremena koje ljudi provode s morbiditetima povezanim sa starenjem, a to uključuje gubitak mišićne mase i kognitivni pad: „Prevalencija demencije raste globalno, a kako populacija stari prepoznavanje kognitivnih promena koje se mogu dogoditi kao deo zdravog starenja postajaće sve važnije za istraživače i kliničare”.
Neka ranija istraživanja na glodarima pokazala su da dodaci bogati vlaknima, poput inulina i FOS-a, mogu pomoći tzv. dobrim bakterijama da napreduju u mikrobiti debelog creva. A pojedine su povezane s poboljšanjem kognitivnih funkcija miševa i ljudi. Među najpoznatijim poremećajima je tzv. sindrom iritabilnog creva (IBS), za koji se smatra da je u oko 60 odsto slučajeva povezan s narušenom crevnom mikrobiotom, često usled crevne infekcije izazvane jedenjem kontaminirane hrane.
Poremećaji crevne mikrobiote povezani su s brojnim stanjima i bolestima, a medicina sve više uspešno deluje u tom području. Dokaza o bliskoj vezi između creva i mozga proteklih godina je sve više tako da neki naučnici danas creva nazivaju „drugim mozgom”. Međutim, način na koji ova dva nervna sistema sarađuju za sada je još tajna. Jedan od zanimljivih nalaza studije je da uzimanje navedenih dodataka ishrani nije uticalo na mišićnu masu, uprkos činjenici da su inulin i FOS važni činioci u održavanju mišićno-koštanog sistema.
(Ilustracija Shutterstock)
(Indeks)
