Astronomi su otkrili neobičnu galaksiju koja je ostala praktično nepromenjena sedam milijardi godina. Nazvanu KiDSJ0842+0059, opisuju kao kosmički fosil. Baš kao što nam fosili dinosaura na Zemlji pomažu da razumemo evoluciju, tako ovaj galaktički fosil nudi jedinstvenu priliku za proučavanje ranog univerzuma. Ove retke galaksije koje su izbegle sudare i spajanja predstavljaju svojevrsni prozor u same početke kosmosa.
Naučnici su ovu galaksiju prvi put identifikovali 2018. godine u okviru projekta KiDS (Kilo Degree Survey). Ipak, najnovije analize su izvedene pomoću velikog binokularnog teleskopa, koji je omogućio prikupljanje podataka visoke rezolucije. Rezultati su pokazali da je ona očuvala svoju veličinu, oblik i strukturne osobine kroz gotovo sedam milijardi godina, bez značajnih promena. Galaksija KiDSJ0842+0059 nalazi se na udaljenosti od oko tri milijarde svetlosnih godina od Zemlje. Posmatranja pokazuju da ima zvezdanu masu oko 100 milijardi puta veću od mase Sunca.
Međutim, ono što je naročito zanimljivo jeste činjenica da, uprkos ogromnoj masi, galaksija ima vrlo kompaktnu strukturu i dugo vremena nije stvarala nove zvezde. To ukazuje da bi mogla biti galaktički fosil – galaksija formirana u ranom svemiru čiji se razvoj zaustavio vrlo rano. Zahvaljujući adaptivnoj optici pomenute vrste teleskopa, struktura ove galaksije je sada snimljena 10 puta jasnije nego ranije. Slična galaksija fosilnog tipa je i NGC1277, koja se nalazi na udaljenosti od 240 miliona svetlosnih godina u okviru Persejevog jata galaksija. Ipak, KiDS J0842+0059 je značajnija jer je i udaljenija i starija od NGC 1277.
Ovo otkriće pokazuje da su neke galaksije nastale vrlo rano i da su uspele da izbegnu sve sudare i spajanja, što im je omogućilo da se održe netaknute milijardama godina. Naučnici ističu da ovakve galaksije igraju ključnu ulogu u razumevanju kako su se formirala jezgra današnjih velikih galaksija. U budućnosti se očekuje da će napredne tehnologije, poput svemirskog teleskopa „Euklid” Evropske svemirske agencije, omogućiti otkrivanje više galaktičkih fosila.
(Ilustracija Shutterstock/Triff)
(Blic)
