Rezultati istraživanja na miševima mogli bi dovesti do novih tretmana za stanja kao što je erektilna disfunkcija ili za vraćanje seksualne funkcije kod ljudi s paralizom donjeg dela tela.
Naučnici su konačno pronašli odgovor na pitanje staro više od stoleća i po – kako način funkcionišu senzorni mehanizmi klitorisa i penisa. Prema novom istraživanju, objavljenom u časopisu Nature, specifične živčane ćelije na penisu i klitorisu detektuju vibracije i zatim se aktiviraju, uzrokujući seksualne reakcije kao što su erekcija i vaginalne kontrakcije. Rezultati ostvareni u istraživanjima na miševima mogli bi dovesti do novih tretmana erektilne disfunkcije ili vraćanje seksualne funkcije kod ljudi s paralizom donjeg dela tela.
Krauzoova telašca, koja je prvi opisao nemački anatom Vilhelm Krauze 1860. godine, specijalizovani su senzorni receptori u koži i sluznicama, poput onih u genitalijama, usnama, jeziku i konjunktivi (vežnjača) oka. U penisu i klitorisu oni su jajolikog ili cilindričnog oblika i imaju uvijene živce ili jednostavne živčane završetke. Iako su naučnici mapirali strukturu ovih senzora, njihova tačna funkcija ostala je misterija, iako pojedini istraživači veruju da osećaju niske temperature.
Strukture su im slične telašcima na prstima i rukama ljudi, a koja se aktiviraju dodirom. Ta telašca reaguju na vibracije dok se koža pomiče po hrapavoj površini. Do sada je sprovedeno malo istraživanja u vezi s tim kako genitalna telešca rade i na koji način su uključena u seks, verovatno zato što se ta tema često smatra tabuom. Rukovodilac tima koji je organizovao novo istraživanje, Dejvid Ginti, neurobiolog na Medicinskoj školi Univerziteta Harvard u Bostonu (SAD), kaže da je „bilo teško navesti ljude da izvode takva istraživanja jer je nekima teško govoriti o tome”, dodajući za Nature News „meni nije, jer je biologija veoma zanimljiva”. Proučavanja ovih neurona, inače, bila su gotovo nemoguća sve dok se u proteklih 20 godina nisu pojavile napredne molekularne tehnike.
Posebno zanimljiv nalaz nove studije jeste da se senzorne ćelije klitorisa i penisa aktiviraju na specifičnim frekvencijama. Ginti i saradnici su Krauzova telašca kod mužjaka i ženki miševa nadraživali koristeći različite mehaničke i električne podražaje. Rezultati su pokazali da su se neuroni najbolje uzbudili na niskofrekventnim vibracijama u rasponu od 40 do 80 herca. Harvardski neurobiolog napominje da se ove frekvencije uopšteno koriste u mnogim seksualnim igračkama jer su proizvođači očito shvatili da je to najbolji način za stimulaciju Krauzovih telašca i pre nego što su objavljeni ma kakvi službeni eksperimenti na tu temu.
U najnovijem istraživanju je, pored ostalog, otkriveno da genitalije muških i ženskih miševa sadrže približno isti broj telašca, koja se rasprostiru uporedo sa rastom organa u toku razvoja životinja. No, telašca su na klitorisu 15 puta zbijenija nego na penisu, jer je klitoris manji. Dotični naučnik objašnjava da je klitoris gotovo u celosti sazdan od Krauzovih telašca i da je „svako od njih detektor vibracija”. Ovaj nalaz predstavlja mogući odgovor na pitanje zašto je taj ženski polni organ tako osetljiv.
Da bi otkrili koju ulogu telašca igraju u seksu, naučnici su genetski modifikovali miševe tako da njihovi neuroni reaguju na svetlosni bljesak. Pokazalo se da je ova aktivacija uzrokovala erekciju kod mužjaka i vaginalne kontrakcije kod ženki, čak i kod anesteziranih miševa. Miševi kojima su genetski uklonjena Krauzova telašca nisu se mogli normalno pariti, što ukazuje da su te strukture nužne za seks. Iako se većina čulnih neurona razvija pre rođenja, istraživači su otkrili da se Krauzova telašca ne razvijaju u potpunosti sve dok miševi nemaju od 4 do 6 sedmica, a to znači neposredno pre nego što životinje dosegnu polnu zrelost.
Dejvid Ginti napominje da tim trenutno proučava utiču li hormoni u estrusnom ciklusu ženki miševa (kod primata i ljudi sličan ciklus naziva se menstrualnim) na funkciju telašaca i kako se ti kasno razvijeni neuronski sistemi povezuju s postojećom živčanom mrežom tela. Do sada su uočili da se telašca povezuju sa određenim čulnim područjem kičmene moždine. Stimulacija tog područja uzrokovala je erekcije i kontrakcije u genitalijama, čak i ako je veza kičmene moždine s mozgom bila prekinuta, što naovi na zaključak da su seksualni refleksi automatski.
Pomenuti američki naučnici se nadaju da će buduća istraživanja tih živčanih ćelija na kraju dovesti do tretmana za stanja kao što su erektilna disfunkcija i vaginalni bol. Zato u novim studijama planiraju da istraže druge aspekte Krauzovih telašaca, kao što je pitanje uzrokuju li neuroni osećaj zadovoljstva u mozgu i zadržavaju li svoju osetljivost u toku starenja životinje. „Svako novo otkriće vodi do novih uvida jer postoji toliko toga što ne znamo”, poručio je Dejvid Ginti.
(Ilustracija Gustoća telašaca u klitorisu – levo i u penisu – desno (X)
(Indeks)
