Neobično oštri krugovi radio-talasa koji se pojavljuju u dubokom svemiru zbunjuju astronome još od otkrića 2019. godine. Sada je naučni tim detaljno analizirao jedan od tih fenomena u nadi da će konačno otkriti njegove tajne, piše Science Alert. Puštanje u pogon novih, naprednih opservatorija često donosi priliku za otkrivanje potpuno novih pojava u svemiru koje postojeća tehnologija dosad nije mogla zabeležiti. Upravo se to dogodilo 2019. godine, kada je pilot-istraživanje radio-teleskopa ASKAP u Australiji uočilo nekoliko neobičnih radio-krugova. U klasičnom astronomskom stilu nazvani su jednostavno neobični radio-krugovi ili ORC.
Ove goleme, kružne strukture jasno su vidljive na radio-valnim dužinama, no potpuno su nevidljive u optičkom, infracrvenom ili rendgenskom spektru. Do danas je poznato tek desetak takvih pojava, a njihovo poreklo i dalje ostaje neobjašnjeno. U novoj studiji tim predvođen naučnicima sa Univerziteta Rur u Bohumu u Nemačkoj detaljno je ispitao jedan takav krug, označen kao ORC J0356-4216. Koristeći radio-teleskope ASKAP i MeerKAT, koji je izvorno i otkrio ovaj ORC u oktobru 2023, tim je proučavao talasne dužine i polarizaciju njegovih radio-talasa. Otkrili su da se sastoji od dva simetrična prstena, čiji ukupni prečnik iznosi neverovatnih 2,18 miliona svetlosnih godina. Takođe su utvrdili da magnetsko polje prati kružni oblik prstenova.
Poput mnogih drugih, i ORC J0356-4216 u svojem središtu ima galaksiju, što bi mogao biti ključ za razumevanje njihovog nastanka. Istraživači smatraju da je najverovatnije objašnjenje da se radi o udarnom talasu koji je posledica neke davne aktivnosti u središnjoj galaksiji. To bi moglo uključivati snažne izboje formiranja zvezda, sudar dve galaksije ili fazu u kojoj je središnja supermasivna crna rupa eksplodirala s pojačanom aktivnošću, poznatom kao aktivno galaktičko jezgro (AGN).
„U slučaju ORC J0356–4216 posmatrana morfologija u vidu dvostrukog režnja karakteristike polarizacije lakše se objašnjavaju reliktnom emisijom iz prethodne AGN aktivnosti ili izljevima pogonjenih mlazom”, zaključuju istraživači u svojem naučmom članku. Istraživanje još nije prošlo naučnu recenziju, ali je dostupno za uvid na elektronskom časopisu arXiv.
(Ilustracija YouTube)
(Indeks
