Naučnici su otkrili morsku vodu zarobljenu u steni staroj 390 miliona godina, što će im kako tvrde pružiti informacije o tome na koji način okeani evoluiraju i prilagođavaju se klimatskim uslovima.Male količine vode otkrivene u stenama pirita, naučnicima su pružile obilje informacije koje govore o mestu koje su nekada naseljavale ribe, amonoidi, džinovski morski škorpioni i trilobiti. A do ovog otkrića je došlo sasvim slučajno, dok je jedan naučni tim iz Njujorka istraživao važan ekoliški problem – ispiranje toksičnog arsena iz stena.
„Prvo smo pogledali uzorke pod elektronskim mikroskopom i videli razne vrste majušne mehuriće ili obeležja unutar framboida i zapitali se šta su oni”, objašnjava geohemičar Sandra Tejlor, iz Nacionalne laboratorije za severozapad Pacifika američkog Ministarstva energetike. Potom su iskoristili kombinaciju tomografije i tehnike masene spektrometrije, primenom finokontrolisanih laserskih impulsa i snopova elektrona da bi jonizovali atome i potvrdili da li voda zarobljena u stenama zaista odgovara hemijskom profilu drevne vodene mase, ali i pod kojim uslovima su se male frambodine naslage formirale.
Ustanovljeno je da je pre oko 400 miliona godina voda iz uzorka formirala more od mesta gde se nalazi Mičigen do Ontarija u Kanadi. A da je njegov greben bio iste veličine kao Veliki koralni greben u Australiji, sa izuzetkom da su u njemu živela stvorenja nalik trilobitima i krabama potkovicama. Međutim, vremenom se klima menjala i isušivala more, a fosili su ostali zarobljeni u njegovom sedimentu i postali piritne stene koje su nakon nekoliko stotina miliona godina uzorkovane i proučavane. Naučnici objašnjavaju da nije neuobičajeno da minerali i dragulji sadrže zarobljenu tečnost, ali da samo u izuzetnim slučajevima uspevaju da je analiziraju.
„Naslage soli iz zarobljene morske vode se relativno retko mogu detektovati u stenama, tako da u zapisima nedostaju milioni godina, a ono što trenutno znamo uglavnom se zasniva na podacima koje smo dobili sa samo nekoliko lokaliteta”, kaže geohemičar Danijel Gregori sa Univerziteta Toronto u Kanadi. I dodaje, da je cilj ovakvih istraživanja da se sazna na koji način se okean menjao sa klimatskim promenama i porastom temperature, što bi im otkrilo kakav scenario bi mogao da nas zadesi danas. Istraživanje je objavljeno u časopisu Earth and Planetary Science Letters.
(Nacionalna geografija)
