U prikazanoj tabeli prilično se jasno vidi korelacija između odaziva vakcinaciji i činilaca koji su inače međusobno povezani – stepen obrazovnih postignuća, bruto društveni proizvod po stanovniku i indeksa percipirane korupcije.
Budući da je sticanje kolektivnog imuniteta na SARS-CoV-2 glavni preduslov za vraćanje normalnom životu, naučnici su tokom pandemije sproveli brojna istraživanja uticaja različitih socijalnih, bihevioralnih, kulturnih i drugih činilaca na kolebljivost prema vakcinisanju. Neka su rađena i pre pandemije kovida-19.
Primerice, ugledni američki nestranački trust mozgova Pew Research otkrio je zanimljive korelacije između niza različitih činjenica i nesklonosti cepljenju među Amerikancima. Njegovo istraživanje pokazalo je da na kolebljivost, pored ostalog, uplivišu: starosna dob (mlađi su kolebljiviji nego starijih od 65), etnička pripadnost (azijati su najmanje kolebljivi, a crnci najviše), religioznost (ateisti su najmanje kolebljivi, a evangelistički protestanti najviše), politička pripadnost (konzervativci su više kolebljivi, a liberali manje), socioekonomski status (bogatiji su skloniji pelcovanju od siromašnih).
U ranijem sličnom istraživanju iste orgnizacije utvrđeno je da, takođe, postoji jaka povezanost između nepoverenja u vakcine i nepoverenja u vlasti i da kolebanje značajno zavisi od stupena obrazovanja. Isto tako, jedno veliko istraživanje objavljeno u časopisu Brain, Behavior, and Immunity pokazalo je da su ljudi koji odbijaju cepljenje u proseku manjih kognitivnih sposobnosti.
U prilog navedenom govori tabela (dole) u kojoj se prilično jasno vidi korelacija između odaziva vakcinaciji i činilaca koji su inače međusobno povezani – stepen obrazovnih postignuća, bruto društveni proizvod po stanovniku i indeksa percipirane korupcije. Sve zemlje koje imaju viši postotak vakcinisanih od Hrvatske imaju i viši bruto društveni proizvod po stanovniku, bolje rezultate na testovima PISA i nižu percipiranu korupciju. Obratno vredi za zemlje koje su manje vakcinisane.
To se dalo očekivati: razvijenije države više ulažu u kvalitet obrazovanja, a on se, između ostalog, ogleda u uspehu 15-godišnjaka na testovima PISA. Hrvatska je u tom pogledu godinama ispod evropskog proseka. Stupanj obrazovanja važan je ljudski potencijal koji omogućuje naučna istraživanja i inovacije i razvoj sofisticiranih tehnologija i industrije koje pak rezultiraju višim bruto društvenim proizvodom po stanovniku.
U ekonomski uspešnim i uređenim zemljama je, uglavnom, indeks percipirane korupcije niži. Poverenje ljudi u vlasti u velikoj meri zavisi od toga. Naravno, na svaki od upoređenih činilaca utiču brojni drugi, tako da korelacija nije savršeno precizna.
U gornjoj tabeli predstavljeni su udeli vakcinisanih u ukupnoj populaciji, rezultati testova PISA po plasmanu zemlje (što je broj manji, to je uspeh mladih veći), BDP u američkim dolarima i indeks percipirane korupcije prema plasmanu zemlje (što je broj veći, to je zemlja korumpiranija). Zemlje su poređane prema procentu cepljenja. Radi upoređenja odabrali smo neke od najprocepljenijih i neke koje su po tome slabije od Hrvatske.
(Izvor Indeks)
