SKLAPANJE PAMĆENJA

SREDIŠTE SVETA U IRAKU

394 pregleda

Na Imago Mundi, prema rečima stručnjaka Britanskog muzeja, dr Irvinga Finkela, prikazan je kao neverovatno veliki u poređenju s drugim gradovima na karti.

Za Imago Mundi, poznatu i kao Vavilonska karta sveta, često se kaže da je najstarija karta poznatog sveta ikada pronađena. Doduše, nije tako tačna kao Google Maps, ni veličanstveno ilustrovana kao karte iz srednjovekovnih vremena, ali pruža jedinstveni uvid u to kako su stari Vavilonci viđeli sebe i svet oko sebe. Verovatno je izrađena pre 2.600 do 2.900 godina, u vreme kada je Neovavilonsko carstvo bilo vodeće u svetu u arhitekturi, kulturi, matematici i ranim prodorima u nauci.

Ponovno otkriće mape u 19. stoleću gotovo je jednako misteriozno kao i sam predmet. Prema Encyclopedia Britannica, artefakt je pronašao Hormuzd Rasam, poznati arheolog koji je iskopao neke od najboljih asirskih i vavilonskih antikviteta ikada nađenih, uključujući ploče koje su sadržale Ep o Gilgamešu, najstariji deo svetske književnosti. Vavilonska karta sveta bila je u kutiji koja se odnosi na iskopavanja pomenutog arheologa 1881. u Siparu u današnjem Iraku, oko 40 kilometara jugozapadno od modernog Bagdada. Međutim, neki veruju da je izvorno otkrivena u Borsipi, još jednom drevnom gradu koji se nalazi oko 115 kilometara južno od Bagdada. Trenutno je u posedu Britanskog muzeja u Londonu.

Napukla ploča je dimenzija 12,2 x 8,2 centimetra i sadrži kružnu kartu uz delove teksta ispisane klinastim pismom. S obzirom da je slomljena, neke informacije nedostaju iz artefakta, iako su decenije naučnih studija spojile veći deo sadržaja. Karta prikazuje Mesopotamiju, istorijsku oblast na Bliskom istoku koja se često naziva „kolevkom civilizacije” jer je ugostila nekoliko istaknutih civilizacija i kultura kroz antičku istoriju, uključujući Vavilon i Asiriju.

(Jevgenij Genkin/Wikimedia Commons)

Većina veruje da je grad Vavilon prikazan u pravouganoj traci pri vrhu unutrašnjeg dela karte (označen s 13 na gornjoj ilustraciji). Paralelne linije presecaju ovaj pravougaonik od vrha do dna kao da predstavljaju reku Eufrat. Poznata reka izvire iz planina na severu, prolazi kroz Vavilon, a zatim otiče u močvarno područje na jugu. Može se, takođe, pronaći lokacija brojnih drugih gradova i kraljevstva, uključujući Asiriju, Der i Urartu, prema dokumentu iz 1988. Sva ova naselja okružena su gotovo savršenim kružnim pojasom koji predstavlja gorku vodu ili gorku rijeku, koja se obično prevodi kao okean.

Na vrhu karte iza okeana označeno je mesto „gde se Sunce ne vidi”. Možda su tadašnji žitelji verovali da je ovo zemlja večne tame, baš poput čudnih prostora opisanih u Epu o Gilgamešu, ili je to, verovatno, zagonetan komentar o kretanju Sunca. Deo teksta aludira na različita čudovišta i fantastična bića koja žive u pojedinim područjima, uključujući krilatog konja, veliku morsku zmiju, čoveka-škorpiona i čoveka-bika. Spominju se i manje iznenađujuće zveri, kao što su gazele, pantere, jeleni, majmuni, kozorogi, vodeni bivoli i vukovi.

Ljudski likovi su, isto tako, prikazani. Tekst aludira na nekoliko različitih pojedinaca, uključujući Utnapištima, legendarnog heroja koji je preživeo vavilonski potop, i prvog vladara Akadskog carstva, Sargona. Ako danas pokušate da putujete zapadnom Azijom, sa sigurnošću se može reći da bi Vavilonska karta sveta bila prilično beskorisna – pominjanje mitskih životinja bi cas svakako dovelo u zabludu. Međutim, kao istorijski dokument, ona omogućuje mnoge intrigantne uvide u dominaciju Neovavilonskog carstva u vreme njegovog nastanka, piše IFLScience.com.

Prema rečima stručnjaka Britanskog muzeja, dr Irvinga Finkela, Vavilon je prikazan kao „neverovatno veliki u poređenju s drugim gradovima na karti”, što pokazuje da „sadržaj nedvosmisleno prikazuje Vavilon kao središte sveta”.

(Ilustracija Wikimedia Commons/Osama Shukir Muhammed Amin FRCP (Glasg)

(Kliks)

O autoru

administrator

Ostavite komentar