Planeta HD 189733b, otkrivena 2005. godine, već je bila poznata kao poprilično ekstremno mesto: gasoviti div nešto veći od Jupitera, kobaltno plave boje, s kišama od rastopljenog stakla koje zbog snažnih atmosferskih vetrova lete vodoravno. Kako to nadmašiti? Dodajte vodonik sulfid, hemijsko jedinjenje zaslužno za smrad trulih jaja. Naučnici su izjavili da su novi podaci svemirskog teleskopa James Webb pružili potpuniju sliku planete koja spada među najistraživanije van Sunčevog sistema. Vodonik sulfid je u tragovima otkriven u atmosferi, što dosad nije zabilježeno ni na jednoj planeti Sunčevog sistema.
„Da, smrad svakako doprinosi njenom zloglasnom ugledu. To nije planeta koju ljudi žele posetiti, već vredna meta za produbljivanje našeg razumevanja planetarne nauke”, rekao je astrofizičar Guangvei Fu sa Univerziteta Džons Hopkins u Baltimoru, rukovodilac istraživanja objavljenog u časopisu Nture. U pitanju je vrsti nazvana vrući Jupiter, a pripadaju joj gasoviti divovi slični najvećem Jupiteru, koje su znatno toplije zbog svoje blizine matičnim zvezdama. Naime, 170 puta je bliža matičnoj zvezdi nego Jupiter Suncu. Temperatura na strani okrenutoj prema zvezdi iznosi oko 930 Celzijusovih stepeni.
„Poprilično su retke. Nalaze se u nešto manje od jednog solarnog sistema od 100”, dodao je astrofizičar. Planeta je, inače, 64 svetlosne godine udaljena od Zemlje, u galaksiji Mlečni put, u sazviežđu Lisica. „Bliska udaljenost je čini svetlom i pogodnom za temeljno izučavanje. Na primer, otkriće vodonik sulfida bilo bi znatno teže na drugim, daljeim planetama”, objasnio je Fu. „Iako ne tražimo život na HD 189733b-u, isuviše je vruća i sačinjena uglavnom od vodpnika i helijuma, nije poput Zemlje i tako dalje, razumevanje njene atmosfere omogućuje da shvatimo kako se fizika i hemija ponašaju u različitim sredinma i da počemo sa sastavljamo uputstvo za formiranje planeta,”
(Ilustracija NASA)
(Indeks)
