Broj ne prestaje da raste: Zašto je ovo zapravo problem?
Broj malih jezera na Zemlji se znatno povećao u poslednjih nekoliko decenija prema rezultatima objavljenim u najnovijoj studiji, ali ovo nije vest koja treba da nas obraduje – evo i zašto. Analizirajući ih, naučnici su zaključili da se njihov zbir uvećao od 1984. do 2019. godine povećao, i to za površinu veću od 46.000 kvadratnih kilometara – što može da se poredi sa teritorijom država kao što je Slovačka ili susedna Bosna i Hercegovina. Zbog bakterija i gljivica koje se hrane mrtvim biljkama i životinjama na njihovom dnu, ona stalno proizvode ugljen-dioksid, metan, azotoksid i druge gasove – što na kraju rezultira emitovanjem velike količine gasova staklene bašte.
„Poslednjih decenija došlo je do velikih i brzih promena kada su jezera u pitanju, a koje utiču na povećanje efekta staklene bašte, na ekosisteme i pristup vodnim resursima”, kaže kopneni ekolog Jing Tang sa Univerziteta u Kopenhagenu u Danskoj. Ona dodaje da je s kolegama, uz kombinaciju satelitskih snimaka i algoritama, procenila na uzorku od 3,4 miliona malih jezera da ispuštaju najviše gasova staklene bašte u odnosu na svoju veličinu. Iako čine 15 posto od ukupne površine svih jezera na našoj planeti, na njih otpada 25 posto emisije ugljen-dioksida i 37 posto emisija metana.
„Mala jezera emituju neproporcionalnu količinu gasova staklene bašte jer obično akumuliraju više organske materije, koja se pretvara u gasove”, objašnjava Tang. „Često su veoma plitka, pa to gasovina olakšava da stignu do površine i atmosfere.”Rezultati su, takođe, pokazali da su mala jezera veoma osetljiva na klimatske promene, zbog čega je veoma važno da budu mapirana i da se prate. Veruje se da će naučnicima u budućnosti moći na osnovu toga da formiraju klimatske modele s podacima o uticajima koje imaju na efekat staklene bašte, ali i procenama vodenih resursa sa slatkom vodom i rizicima od poplava. Istraživanje je objavljeno u časopisu Nature Communications.
(Nacionalna geografija)
