Znate li u kojem se mestu u Srbiji on nalazi?
Iako zapušten i oštećen, ovaj pećinski crtež svedoči o postojanju praistorijske ljudske zajednice na prostoru Srbije.Obraslo u trnje i šiblje, ovo nalazište i tako zapušteno svedoči o postojbini ljudske zajednice na prostoru opštine Knjaževac.Pećina se nalazi u selu Gabrovnica, a na njenim zidovima se nalazi jedini evidentirani primer pećinskog slikarstva na teritoriji Srbije.
Crtež je otkriven 1997. godine tokom istraživanja koje su zajednički sproveli Filozofski fakultet iz Beograda i Zavičajni muzej u Knjaževcu.Crtež se vezuje za kraj bronzanog i početak gvozdenog doba, odnosno njegova starost je između tri ili četiri hiljade godina.Na zidu male pećine konstatovano je pet predstava naslikanh crnom bojom – konj s jahačem (na dva mesta u pećini), konj s bodežom, jedan nepravilan krug i jedna vrlo nečitka predstava. Način predstavljanja je prilično šematski i linearan, a uočljivo je da je figura jahača nesrazmerno mala u odnosu na konja.
„Konji su na svim predstavama prikazani u hodu ili kasu nadesno, s naglašeno nagore izvijenim repom i neznatno podignutom jednom prednjom nogom. Uočava se izvestan nesklad između namere slikara i same predstave, bar utoliko što podignut rep ukazuje na kas ili galop, dok položaj nogu jedva da nagoveštava iskorak. Izuzetak je samo glavna predstava… iako se predstave sa oružjem, počev od eneolita (bakarno doba) često javljaju na likovnim predstavama na steni, do sada, bar koliko je nama poznato, nije zabeležen slučaj da su koplja usmerena prema konju. Takva kompozicija može da se interpretira na razne načine, a ne može se isključiti ni mogućnost žrtvovanja”, piše u Muzeju grada Knjaževca.
Sve predstave naslikane su crnom bojom nalik na garež, koja se stopila sa krečnjačkom podlogom i ne otire se. Na crtežima sa konjanikom boja je slabije očuvana.
(Izvorni potpis za sliku: Digitalni atlas kulturne baštine istočne Srbije)
(Izvor Nacionalna geografija)
