Naučnici su u vulkanskim stijenama na kanadskom Bafinovom ostrvu otkrili iznenađujuću količinu retkog oblika helijuma (helijum-3), što podupire pretpostavku da ovaj gashiljadama godina curi iz Zemljinog jezgra. U stienama su pronašli i helijum-4. Dok je helijum-4 uobičajen na Zemlji, helijum-3 se češće nalazi negde drugde u svemiru. Stoga su istraživači bili iznenađeni kada su otkrili relativno znatnu količinu tog gasa u stenama na ostrvu.
„3He je redak na Zemlji jer nije nastao u velikim količinama i naknadno se izgubio u svemiru. Dok se stenoviti deo Zemlje meša, materijal se penje, hladi i tone. Tokom hlađenja, helijum se gubi u atmosferi, a zatim u svemiru”, objasnio je geolog Forest Horton iz Okeanografske institucije Vuds Hol u SAD, a prenosi CNN. Kako uopšte ovaj redak vid helijuma završava u stenama? Sve je krenulo davnih dana još u vreme Velikog praska koji je prilikom stvaranja svemira oslobodio i obilje vodonika i helijaum. Ti su elementi vremenom učestvovali u formiranju galaksija.
Naučnici vjeruju da je naš solarni sistem nastao pre 4,5 milijardi godina iz solarne magline. Nakon što se oblak prašine urušio u supernovu, dobijeni materijal formirao je rotirajući disk koji je naposljetku stvorio Sunce i planete. Helijum iz solarne magline je verovatno ostao zarobljen u Zemljinom jezgru u toku formiranja planeta. Kako je helijum-3 curio iz jezgrea dospeo je na površinu kroz plašt u obliku magme koja je na kraju eksplodirala na Bafinovom ostrvu.
„U toku erupcije većina gasova iz magme pobegla je u atmosferu, s tim da su kristali olivina zarobili i sačuvali helijum koji je stigao iz utrobe Zemlje”, rekao je Horton. Novo istraživanje podupire ideju da helijum-3 curi iz Zemljinog jezgra već neko vreme, a naučnici nisu sasvim sigurni kada je taj proces započeo. „Lava je stara oko 60 miliona godina, a penjanje mlaza iz plašta trajalo je možda desetine miliona godina. Dakle, helijum koji smo izmerili u stenama je verovatno utekao iz jezgra pre nekih 100 miliona godina ili možda mnogo ranije”, navodi Horton. Helijum koji ističe iz Zemljinog jezgra ne utiče na našu planetu, niti ima bilo kakve negativne implikacije; ne reaguje hemijski s materijom, stoga nema uticaja na čovečanstvo ili okolinu. Istraživanje je objavljeno u časopisu Nature.
(Ilustracija Shutterstock)
(Indeks)
