NAJRANIJA ĆIRILICA

Jedan od najranijih ćiriličnih natpisa ispisan je na amajliji iz 10. veka. Amajliju sa ćiriličnim natpisom pronašli su arheolozi u Bugarskoj iz vremena cara Simeona Velikog.U utvrđenju Balak Dere kod sela Huhla, opština Ivajlovgrad, otkrivena je olovna amajlija sa natpisom na ćirilici rekao je Ivajlo Kanev, član arheološkog tima Narodnog istorijskog muzeja, za BTA.Pločica je bila presavijene po sredini, a naknadno je otkriven natpis. Istraživači su je pažljivo rasklopili i pronašli dugačak starobugarski ćirilični natpis, sedam redova na unutrašnjoj i četiri na spoljašnjoj strani ploče.

Amajlija od olovne ploče datuje se u prvoj polovini 10. veka. To je takozvano zlatno doba cara Simeona Prvog (893-927). Simeon Veliki bio je bugarski knez i car. Vladao je tokom prvog Bugarskog carstva. Mnogi istoričari ga smatraju najvećim bugarskim vladarom u istoriji. Vodio je uspešne ratove protiv Vizantije.Prema mišljenju stručnjaka pravopis liči na spise uglavnom iz današnje severoistočne Bugarske, gde se nalazila Simeonova prestonica Preslav. Za razliku od do sada poznatih nalaza, ovaj je neobičan po kanonskom zvučanju teksta koji nosi, a i po uspešnom dešifrovanju imena molitelja, Nikola i Pavel.

Sve navedeno stavljeno u kontekst arheološkog okruženja daje naučnicima razlog za pretpostavku da su otkrili jedan od najranijih do sada poznatih ćiriličnih tekstova. Geografski najbliži slični artefakti, odnosno starobugarski ćirilični natpisi, jesu dve amajlije iz 10-11. veka pronađene na području Krdžalija i Haskova.Prema Ivajlu Kanevu, u Balak Dereu je tokom pohoda cara Simeona na Carigrad bio bugarski garnizon, a olovna amajlija je pripadala njegovim ratnicima.

(Ilustracija Ivaylo Kanev/Team Photo)

(Sve o arheologiji)